if (!window.top.location.href.startsWith("https://swargarohan.org/") && window.top.location.href != window.self.location.href) window.top.location.href = window.self.location.href;

Swargarohan | સ્વર્ગારોહણ

Danta Road, Ambaji 385110
Gujarat INDIA
Ph: +91-96015-81921

१३. स्पष्टो ह्येकेषाम्  ।

અર્થ
એકેષામ્ = એક શાખાવાળાની શ્રુતિમાં.
સ્પષ્ટઃ = શરીરથી પ્રાણો ઉત્ક્રમણ નથી કરતા એવું સ્પષ્ટ રીતે જણાવ્યું છે.
હિ  = એટલા માટે (સિદ્ધ થાય છે કે એનું ગમન નથી થતું.)

ભાવાર્થ
આ સૂત્રમાં પૂર્વપક્ષીની એ વિચારધારાનો ઉત્તર આપવામાં આવે છે. એ ઉત્તરનો સાર એ જ છે કે આપ્તકામ મહાપુરૂષનું લોકાંતરમાં ગમન નથી થતું. બૃહદારણ્યક ઉપનિષદમાં સ્પષ્ટ રીતે જણાવ્યું છે કે अत्र ब्रह्म समश्नुते । 'એ મહાપુરૂષ અહીં જ બ્રહ્મને મેળવી લે છે.’

નૃસિંહોપનિષદમાં કહ્યું છે न तस्य प्राणा उत्क्रामन्ति । એટલે કે એ મહાપુરૂષના પ્રાણ ઉત્ક્રમણ નથી કરતા. ત્યાં જ વિલિન થઈ જાય છે. તે બ્રહ્મરૂપ બનીને બ્રહ્મને પ્રાપ્ત થાય છે.

---

१४. स्मर्यते च ।

અર્થ
ચ = અને.
સ્મર્યતે = સ્મૃતિ દ્વારા પણ (એવું પુરવાર થાય છે.)

ભાવાર્થ
સ્મૃતિ ગ્રંથોના ઉલ્લેખ પરથી એ વાતને સમર્થન મળે છે કે અહીં જ પરમાત્માની પ્રાપ્તિ કરી લે છે તેનું બીજા કોઈ લોકમાં ગમન નથી થતું. જેમને પરમાત્માની પ્રાપ્તિ નથી થતી અને બીજા લોકમાં જવું પડે છે તે સૂક્ષ્મ તત્વોને લઈને જ બીજા લોકમાં પ્રયાણ કરે છે. ભગવદ્ ગીતામાં એ વાત કહેવામાં આવી છે.

---

१५. तानि परे तथा ह्याह ।

અર્થ
તાનિ = એ પ્રાણ, અંતઃકરણ, પાંચ સૂક્ષ્મ ભૂત અને ઈન્દ્રિયો સઘળાં.
પરે = એ પરમાત્મામાં વિલીન થાય છે.
હિ = કારણ કે.
તથા = એવું જ.
આહ = શ્રુતિ જણાવે છે.

ભાવાર્થ
મુંડક ઉપનિષદમાં જણાવ્યું છે કે 'એ મહાપુરૂષનો દેહપાત થાય છે ત્યારે પંદર કળાઓ અને મન સાથે સઘળી ઈન્દ્રિયોના દેવતા એ સર્વે પોતપોતાના અભિમાની દેવતાઓમાં સ્થિત થાય છે. એમની સાથે જીવનમુક્ત મહાપુરૂષનો કોઈ સંબંધ નથી રહેતો. એ પછી વિજ્ઞાનમય જીવાત્મા, એનાં સઘળાં કર્મો તેમ જ ઉપર્યુક્ત બધા જ દેવતા, સૌ પરમાત્મામાં વિલીન થઈ જાય છે.’ શ્રુતિના એ વર્ણન પરથી સિદ્ધ થાય છે કે જે મહાપુરૂષ પોતાના જીવનકાળ દરમિયાન જ પરમાત્માની પ્રાપ્તિ કરી લે છે તે સ્થૂળ શરીરનો પરિત્યાગ કરે છે ત્યારે બીજે ક્યાંય જવાને બદલે પરમાત્મામાં જ વિલીન થઈ જાય છે.

We use cookies

We use cookies on our website. Some of them are essential for the operation of the site, while others help us to improve this site and the user experience (tracking cookies). You can decide for yourself whether you want to allow cookies or not. Please note that if you reject them, you may not be able to use all the functionalities of the site.