न बुद्धिभेदं जनयेदज्ञानां कर्मसङ्गिनाम् ।
जोषयेत्सर्वकर्माणि विद्वान्युक्तः समाचरन् ॥३-२६॥
na buddhibhedam janayeta agyanam karmasanginam
joshyeta sarvakarmani vidvan yuktah samacharan
અજ્ઞાનીમાં તે કદી શંકા જગવે ના,
કર્મ કરી ઉત્તમપણે પ્રેરે જનને હા
*
प्रकृतेः क्रियमाणानि गुणैः कर्माणि सर्वशः ।
अहंकारविमूढात्मा कर्ताहमिति मन्यते ॥३-२७॥
prakriteha kriyamanani gunaihi karmani sarvashaha
ahankarvimudhatma karta aham iti manya te
પ્રકૃતિના ગુણથી થતાં કર્મ છતાં જાણે,
મૂઢ અહંકારે ગણે કર્તા પોતાને.
*
MP3 Audio
*
तत्त्ववित्तु महाबाहो गुणकर्मविभागयोः ।
गुणा गुणेषु वर्तन्त इति मत्वा न सज्जते ॥३-२८॥
tatva vit tu mahabaho guna karma vibhagayoh
gunah guneshu vartante iti mattva na sajjate
ગુણ ને કર્મ-વિભાગને જે જાણે છે તે,
ગુણ વર્તે ગુણમાં ગણી ના આસક્ત બને
*
प्रकृतेर्गुणसंमूढाः सज्जन्ते गुणकर्मसु ।
तानकृत्स्नविदो मन्दान्कृत्स्नविन्न विचालयेत् ॥३-२९॥
prakriteh gunasammudhaha sajjante guna karmasuh
tan akritsnavido mandan kritsnavit na vichalayeta
પ્રકૃતિ ગુણથી મૂઢ તે ડૂબે કર્મમહીં,
એ અજ્ઞાનીને કરે જ્ઞાની ચલિત નહીં.
*
मयि सर्वाणि कर्माणि संन्यस्याध्यात्मचेतसा ।
निराशीर्निर्ममो भूत्वा युध्यस्व विगतज्वरः ॥३-३०॥
mayi sarvani karmani sanyas adhyatma chetasah
nirashih nirmamah bhutva yudhyasva vigatjwarah
અર્પણ કર કર્મો મને, મમતાને તજ તું,
સ્વધર્મ સમજી યુધ્ધમાં, પાર્થ લડી લે તું. ॥૩૦॥
Meaning
ज्ञानी पुरुष को चाहिए की वो आसक्तिभाव से कर्म करनेवाले लोगों की कर्म में अश्रद्धा उत्पन्न न करें किन्तु स्वयं बुद्धि से युक्त होकर समता का आचरण करते हुऐ कर्म करें और करवायें । सभी कर्म प्रकृति में स्थित गुणों द्वारा ही प्रेरित होते हैं फिर भी अहंकार से विमूढ हुआ मनुष्य स्वयं को ही कर्म का कर्ता मानता है । हे महाबाहो, गुणों और कर्मों के विभागों का सार जानने वाला ज्ञानी, यह मान कर की प्रकृति के गुण ही कर्म का कारण है, कर्मों से स्वयं को जोड़ता नहीं । साथ में, वो उनको विचलित करने की कोशिश नहीं करता जो प्रकृति के गुणों के कारण हुऐ कर्मों से अपने आपको जोडते रहते है ।
हे अर्जुन, अपने मन को मुझमें लगाकर, कर्म से अपने आपको न जोडकर, आशा, ममता तथा संताप से रहित होकर अपना कर्म (युद्ध) करो ।
*
જ્ઞાની પુરુષે પોતે તો સમતાનું આચરણ કરીને કર્મનું અનુષ્ઠાન કરવું જ રહ્યું પણ સાથે સાથે જેઓ આસક્તિભાવથી કર્મ કરે છે એમનામાં અશ્રદ્ધા પણ ઉત્પન્ન ન કરવી જોઈએ. સર્વ પ્રકારના કર્મો પ્રકૃતિના ગુણોથી પ્રેરાઈને થતાં હોય છે. છતાં અહંકારથી વિમૂઢ થયેલ મનુષ્ય પોતાને એનો કર્તા માને છે. હે મહાબાહો, પ્રકૃતિના ગુણસ્વભાવને અને કર્મના વિભાગોને યથાર્થ જાણનાર જ્ઞાની કર્મ માટે પ્રકૃતિના ગુણો જ કારણભૂત છે એવું માનીને એમાં આસક્ત થતા નથી. તો સાથે સાથે જેઓ પ્રકૃતિના ગુણોથી મોહ પામીને કર્મને આસક્તિભાવે કરે છે તેમને વિચલિત કરવાની કોશિશ કરતા નથી.
હે અર્જુન, મારામાં મનને સ્થિર કરી, આશા, તૃષ્ણા તથા શોકરહિત થઈને અનાસક્ત ભાવે (યુદ્ધ) કર્મમાં પ્રવૃત થા.